Çocuk ve ergen danışmanlığı, bireylerin gelişimsel süreçlerinde yaşadıkları duygusal, davranışsal ve sosyal sorunlarla başa çıkabilmelerine yardımcı olan profesyonel bir psikolojik destek hizmetidir. Bu hizmet, çocukların ve ergenlerin ruhsağılığını korumayı ve onları geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Gelişim dönemlerinde yaşanan sorunlar, zamanında ve doğru yöntemlerle ele alınmazsa uzun vadede daha büyük problemlere dönüşebilir. Bu nedenle profesyonel destek, hem çocuğun hem de ailenin bu süreci daha sağlıklı yönetmesine katkı sağlar.
Oyun terapisi, çocukların duygularını ifade etmeleri, yaşadıkları zorluklarla başa çıkmaları ve kendilerini daha iyi anlamaları için çocukların oyun yoluyla desteklendiği bir psikoterapi yöntemidir. Çocuklar, duygu ve düşüncelerini sözcüklerle ifade etmekte zorlandıkları için oyun, onlar için en doğal iletişim aracıdır.
Oyun terapisi, çocukların yaşadığı travmalar, kaygı, depresyon, davranış problemleri gibi pek çok psikolojik sorunla başa çıkmalarına yardımcı olmak için kullanılır. Terapist, oyunu bir araç olarak kullanarak çocuğun iç dünyasını anlama ve iyileşme sürecine rehberlik eder.
Travma ve kayıp yaşayan çocuklar
Boşanma veya aile içi sorunlar
Okul uyum problemleri
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite (DEHB)
Öfke kontrol problemleri
Kaygı ve korkular
Davranış bozuklukları
Değerlendirme: Terapist, aileden bilgi alarak çocuğun yaşadığı sorunları belirler.
Oyun Ortamı: Çocuğun kendini güvende hissedeceği, oyuncaklarla donatılmış bir ortam hazırlar.
Terapi Süreci: Çocuk, oyun yoluyla duygularını ifade ederken, terapist bu süreci anlamlandırır ve destekleyici yaklaşımlar geliştirir.
Aile Görüşmeleri: Gerekli durumlarda aileyle paylaşımlar yapılarak sürece aktif katılım sağlanır.
Çocuklarda uyum ve davranış sorunları, gelişimsel süreçte sıkça görülebilen ve hem çocuğun hem de ailenin günlük yaşam kalitesini etkileyebilen durumlardır. Bu sorunlar zamanında fark edilip uygun şekilde ele alınmazsa, ilerleyen dönemlerde daha büyük psikolojik ve sosyal problemlere dönüşebilir.
Öfke ve hırcınlık
Kurallara uymama
İçe kapanma
Şiddetli ağlama krizleri
Aşırı inatçılık
Dikkat dağınıklığı
Akranlarla ilişkilerde sorunlar
Bu sorunların nedenleri karmaşık olabilir:
Aile içi iletişim sorunları
Disiplin yöntemlerinde tutarsızlık
Travmalar (boşanma, kayıp, şiddet)
Gelişimsel bozukluklar (DEHB, otizm vb.)
Aşırı koruyucu veya ilgisiz ebeveyn tutumları
Sorunlar uzun süreli hale geldiyse
Okulda ve sosyal ortamlarda belirgin sorunlar yaşanıyorsa
Aile içindeki iletişimi ve düzeni bozuyorsa
Çocuk kendine ya da başkalarına zarar verme eğilimi gösteriyorsa
Oyun Terapisi: Çocuğun duygularını oyun yoluyla ifade etmesine yardımcı olur.
Bireysel Psikoterapi: Davranış kalıplarını anlamaya ve değiştirmeye yöneliktir.
Aile Danışmanlığı: Ebeveynlerin tutumlarını düzenlemesi ve aile içi iletişimin güçlendirilmesi hedeflenir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında başlayan ve ergenlik hatta yetişkinliğe kadar devam edebilen, dikkat sürekliliği, aşırı hareketlilik ve dürtü kontrolü ile ilgili sorunları içeren bir nörogelişimsel bozukluktur. DEHB, hem akademik başarıyı hem de sosyal ilişkileri olumsuz etkileyebilmektedir.
Detaylara dikkat etmeme, dikkatsiz hatalar yapma
Uzun süreli odaklanmada zorluk
Dinlemiyormuş gibi görünme
Görevleri organize edememe
Görev veya etkinlikleri sıklıkla yarıda bırakma
Yerinde duramama, sık sık kıpırdanma
Aşırı konuşma
Sıra beklemekte zorlanma
Başkalarının sözünü kesme
Dürtüsel davranışlar
DEHB tanısı, bir çocuk psikiyatristi veya uzman psikolog tarafından, aile ve öğretmen gözlemleri, ölçme-değerlendirme testleri ve detaylı görüşmelerle konur. Tanıda aceleci davranmak yerine, belirtilerin kalıcılığı ve yaygınlığı dikkate alınmalıdır.
Psiko-eğitim ve Ebeveyn Danışmanlığı: Ailelerin DEHB hakkında bilinçlenmesi sağlanır.
Davranışçı Terapiler: Çocuğun olumlu davranışlarını artırmak ve olumsuzları azaltmak için kullanılır.
Oyun Terapisi: Duyguların düzenlenmesine yardımcı olur.
Gerekirse ilaç tedavisi: Psikiyatrist gözetiminde kullanılabilir.
Rutin oluşturmak ve sürekliği sağlamak
Kısa ve net yönergeler vermek
Pozitif pekiştirme kullanmak
Aşamalı hedeflerle çalışmak
Öğretmen ve aile iş birliği
Psikolojik testler, çocukların duygusal, zihinsel ve davranışsal gelişimlerini anlamak ve değerlendirmek amacıyla uzmanlar tarafından uygulanan bilimsel araçlardır. Uygulanan bu testler, tanı koyma, sorun alanlarını belirleme ve uygun destek planı oluşturma konusunda önemli bilgiler sağlamaktadır.
6-16 yaş arası çocuklara uygulanmaktadır.
Zihinsel potansiyeli ve bırakılım alanlarını ölçer.
Sözel, performans ve toplam zeka bölümleri vardır.
0-6 yaş arasındaki çocuklara uygulanır.
Kaba motor, ince motor, sosyal ve dil gelişimi alanlarını değerlendirir.
5-7 yaş aralığındaki çocuklara uygulanır.
İlkokula başlamaya hazır olup olmadığını gösterir.
0-6 yaş grubundaki çocuklar için gelişimi izlemeye yöneliktir.
Aile gözlemlerine dayalı olarak uygulanır.
3-10 yaş aralığında kullanılır.
Çocuğun iç dünyasını anlamaya yönelik projektif bir testtir.
4-8 yaş arası çocuklara uygulanır.
Görsel algı becerilerini ölçer, öğrenme güçlüğü için tarama testi olarak kullanılabilir.
Duygusal sorunları anlamaya yönelik projektif bir testtir.
6-12 yaş çocuklar için uygundur.
Gelişimsel gecikmeleri belirlemek
Zeka düzeyini ölçmek
Okula hazırlık durumu
Duygusal sorunların kaynağını anlamak
Terapi ihtiyacı varsa ne derece ihtiyacı olduğunu değerlendirmek
Psikolojik testler, bu konuda uzmanlaşmış psikologlar tarafından uygulanmalı ve yorumlanmalıdır. Bu testlerde yapılan yanlış uygulamalar, yanlış tanı ve yanlış müdahalelere neden olabilmektedir.
Çocukluk ve Ergenlikte Duygudurum Bozukluğu Nedir?
Duygudurum bozukluğu çocukluk ve ergenlikte bireyin duygusal durumunu uzun süreli ve yoğun bir şekilde etkileyen psikiyatrik bir durumdur. Bu bozukluk, çocukluk ve ergenlik dönemlerinde görülebilmektedir. Bireyin günlük işlevselliğini, okul dönemindeyse okuldaki performansını ve sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilir.
Çocuk ve Ergenlerde Duygudurum Bozukluğu Belirtileri
Tedavi Yöntemleri